Psychologia tłumu

ZWprowadzenia autora:
Pobieżne przyjrzenie się życiu wszystkich narodów wykaże nam gwałtowny wzrost potęgi tłumów. Fakt ten, dobry czy zły, musimy uznać. Wszelkie przeciwko niemu kierowane oskarżenia są pustymi frazesemi. Być może, wystąpienie nawidownię tłumów będzie jedną zostatnich faz cywilizacji Zachodu, zapowiedzią powrotu dopierwotnej anarchii, którapoprzedza każde kiełkowanie nowych form społecznych. Aleczy istnieją środki, bytemu zapobiec? Nie oddziś tłum przyjął nasiebie rolę jawnego burzyciela przestarzałych cywilizacji. Historia uczy nas, żezawsze wtedy, kiedy siły moralne, naktórych opiera się dane społeczeństwo, traciły swą życiodajną moc, tłumy nieświadome ibrutalne, słusznie nazwane barbarzyńcami, przyśpieszały dogorywanie wyczerpanej cywilizacji. Faktem jest, żecywilizację tworzyły irozwijały wminionych okresach dziejów zawsze tylko drobne grupy arystokracji intelektualnej, nigdy zaś tłumy. Moc tłumów jest tylko niszcząca. Ich rządy były zawsze okresem rozstroju. Istnienie cywilizacji domaga się określonych, stałych praw, dyscypliny, zastąpienia instynktów rozumem, myślenia oprzyszłości, pewnego stopnia kultury, czyli takich właśnie warunków, najakie tłum zdany nasiebie nigdy się nie zdobędzie. Swą bowiem potęgą wyłącznie niszczycielską działa on jak bakterie przyspieszające rozkład osłabionych organizmów lub trupów.
Tłumy są zawsze tą siłą, którarozsypuje zmurszałą budowlę cywilizacji. Wtedy spełniają swą rolę, asiła polegająca nailości jest wówczas ideą przewodnią historii. Czyż nasza cywilizacja nie potrafi ujść podobnego losu? Można się tego lękać, alenie wiemy tego jeszcze. Tak czy inaczej, musimy przygotować się narządy tłumów, skoro bez najmniejszego zastanawiania się usuwano wszystkie przeszkody, które mogły nie dopuścić dowładzy tłumu.