Teologia i Człowiek, nr 16 (2010)

Kolejny zeszyt naszego czasopisma rozpoczynamy od niepublikowanego dotąd w języku polskim wywiadu, jaki na temat problemu chrześcijańskiego profetyzmu przeprowadził z kardynałem Józefem Ratzingerem Niels Chrystian Hvidt. W wywiadzie poruszono szereg zagadnień wchodzących w zakres tego problemu, które wymagają gruntownych analiz i dotąd nie doczekały się systematycznej wykładni. Przede wszystkich chodzi o odpowiedź na pytanie, co odróżnia świętych "proroków", którzy podczas swojego życia przekazywali jakieś Boże Orędzie nie jako ich słowo, ale jako Słowo pochodzące od samego Boga, od reprezentantów Kościoła instytucjonalnego i jak Słowo im objawione odnosi się do Słowa objawionego w Chrystusie, które zostało nam przekazane przez Apostołów. Należy zauważyć, że dotąd nie została rozwinięta prawdziwa i właściwa dla tego zagadnienia teologia profetyzmu chrześcijańskiego i dlatego też istnieją jedynie nieliczne studia odnoszące się do tego zagadnienia. Badania naukowe kardynała Ratzingera rozpoczęte tematem jego habilitacji opowiadają się za dynamicznym rozumieniem objawienia, w świetle którego Chrystus, ponieważ jest Słowem Boga, jest zawsze większy niż każde słowo ludzkie, które nigdy nie będzie Go mogło w pełni wyrazić. Chociaż słowa uczestniczą w tej samej niewyczerpanej pełni Słowa, otwierają się na nią i wzrastają stopniowo na pokolenie. Teologiczna definicja profetyzmu chrześcijańskiego może być wypracowana jedynie w systemie jakiejś podobnej dynamicznej koncepcji Objawienia.
Problematykę chrześcijańskiego nawrócenia w świetle Ap 2-4 podejmuje w swoim opracowaniu ks. Dariusz Kotecki. Na kanwie tego tekstu autor dochodzi do wniosku, że fundamentem chrześcijańskiej moralności i chrześcijańskiego nawrócenia jest osoba Jezusa Chrystusa - Syna Bożego. W chrześcijaństwie nie chodzi o dobre zasady moralne i dobrą moralność, chociaż te się nie wykluczają, ale chodzi o poznanie Boga w Jezusie Chrystusie: jedynego Źródła Dobra i dawcy Życia. Dopiero z tego egzystencjalnego poznania rodzi się nowe postępowanie, które jest prawdziwym pełnieniem norm i przykazań.
Ksiądz Piotr Roszak dotyka niektórych złożonych aspektów współczesnej teologii i próbuje określić drogę, na jakiej ona się znajduje oraz jej miejsce we współczesnej refleksji nad człowiekiem i Bogiem. W szczególny sposób zatrzymuje swoją uwagę na wzajemnych relacjach fides et ratio tak w perspektywie historycznej, jak i współczesnej myśli teologicznej.
Proponujemy dwa artykuły z tematyki antyku chrześcijańskiego. W pierwszym o. Mieczysław Paczkowski omawia problematykę małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej w II i III wieku, która jest bogata i wieloaspektowa. Instytucja małżeństwa i rodziny nie jest postrzegana wyłącznie w kontekście prokreacji, lecz zaczyna się pojmować najgłębszą naturę związku: małżonkowie mają być przede wszystkim przyjaciółmi, towarzyszami życia, ludźmi związanymi z sobą uczuciowo, wspomagającymi się w trudnych chwilach. Punkt ciężkości przesuwa się ze sfery reguł życia społecznego do sanktuarium sumienia i wnętrza osobowości. W drugim ks. Dariusz Zagórski omawia motyw wędrówki chrześcijanina do nieba w Komentarzu do Psalmów św. Augustyna, który bazuje na głębokim przekonaniu autora o przeznaczeniu człowieka, po zakończeniu ziemskiego życia, do bytowania w wiecznej szczęśliwości. Owo przekonanie oparte jest na przemyśleniach biskupa Hippony odnoszących się do osobistych życiowych doświadczeń, a także na psychologicznej analizie ludzkich dążeń i pragnień.
Odsyłamy do publikacji ks. Witolda Dorsza, który przedstawia narosłe przez wieki mity wokół sprawy Galileusza oraz przełomowe stanowisko Kościoła w tej kwestii, jakie dokonało się za czasu pontyfikatu Jana Pawła II.
Zamieszczamy dwa artykuły z zakresu homiletyki i kaznodziejstwa; w pierwszym ks. Janusz Chyła pisze na temat symfoniczno-dialogicznej struktury objawienia Słowa Bożego w świetle adhortacji Verbum Domini. W drugim natomiast ks. Marian Wróblewski omawia rolę i kompetencje kaznodziei w posłudze głoszenia słowa Bożego na podstawie teorii homiletycznej ks. Janusza Stanisława Pasierba.
Na zakończenie niniejszego tomu zamieszczamy artykuł Waldemara Rozynkowskiego, który zapoznaje czytelnika z miejscami oraz okolicznościami pobytu prymasa Polski ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego w granicach obecnej diecezji toruńskiej. Spotykamy go tam w bardzo ciekawych momentach: na początku posługi prymasowskiej, na pogrzebie, podczas uwięzienia, w trakcie obchodów milenijnych, podczas wizytacji oraz koronacji wizerunków maryjnych. To oznacza, że przebywał on na tych terenach zarówno podczas przełomowych momentów swego życia, jak również podczas zwyczajnej posługi duszpasterskiej.
Zapraszamy, jak zawsze, do lektury działu sprawozdań, informacji i recenzji.